Rubén Pedreira

Este libro comeza o 26 de xuño de 1986 e remata ó día seguinte. O punto de partida da narración é unha viaxe, a que fai Bibiano Osorio-Tafall a Galicia para presidir os actos do 50 aniversario do Estatuto de Autonomía, en cuxa aprobación tivo un papel de relevancia. Esa viaxe, na que volve por primeira vez á súa terra despois de varias décadas de exilio, fai de punto de apoio para lembrar toda unha vida. Ou, mellor dito, dúas vidas.

Aínda que dixen que o libro comeza un día e remata ó seguinte, isto non é moi certo. Porque ese é só o tempo que transcorre no presente. O libro utiliza esa volta para lembrar a historia completa de Bibiano e da súa muller, Josefina Arruti. Bibiano foi un científico e político cunha vida que o levou a ter posicións salientables na República, na Guerra Civil e mesmo, xa exiliado, en organizacións internacionais coma a ONU. Unha vida case de película que Josefina non puido compartir.

A outra protagonista da historia, como digo, non tivo tanta sorte. Casada con Bibiano nos anos previos á República, unha inocente decisión coma a de volver a Pontevedra a visitar a un fillo enfermo fixo que a guerra que estalou de súpeto neses días a separase do seu marido, que quedara en Madrid exercendo o seu papel político. A partir dese intre, o feito de pertencer ó bando perdedor condicionou toda a súa vida e mesmo a levou ó cárcere por casar con quen casara.

Bibiano viviu moitos anos exiliado e refixo a súa vida pensando que Josefina, que quedaría para sempre en Galicia, non quixera reunirse con el cando tivo a posibilidade. Josefina, pola súa parte, viviu algo moito peor: O encerro, a represión e a incapacidade para desenvolver a vida digna da persoa con inquietudes que foi.

É a historia de dúas vidas que comezaron de xeito semellante. A de dous mozos que a vida uniu porque eran iguais, coas mesmas inquedanzas e anhelos, pero que remataron por ser levados por camiños ben distintos. Bibiano coñeceu mundo coma diplomático e científico mentres Josefina non puido mais que ver coma os seus soños de xuventude morrían para sempre por mor de causas alleas.